Estera w Jerozolimie

Szeelot to pytania. Ten wpis sklada sie glownie z nich (plus kilka obrazkow, zeby nam bylo razniej). Czasami dobre pytanie jest lepsze niz cala seria dobrych odpowiedzi. Staralam sie odniesc glownie do oskarzen, ze Izrael jest sztucznie stworzonym panstwem, ze arabowie maja wieksze prawa do tej ziemi niz zydzi, oraz generalnie, ze Izrael jest powodem wszystkich problemow na Bliskim Wschodzie.   Zastanowmy sie. Ktore panstwa na Bliskim Wschodzie istnialy przed XX wiekiem? Dlaczego Izrael, ktory jest niepodleglym panstwem od 1948 roku, traktowany jest inaczej niz Irak, stworzony 18 lat wczesniej, czy Jemen, utworzony 19 lat pozniej? Skoro Mandat Brytyjski zostal podzielony na panstwo arabskie (Jordania) i zydowskie (Izrael), dlaczego nie uznajemy Jordanii za panstwo palestynskie? Przed rokiem 1918: Dla Zachodu to moze sie wydawac wszystko to samo, ale Turcy (tudziez Turkowie) i Arabowie to inne grupy etniczne. Podobnie jak Persowie (Iran). Skoro teren obecnego

Maspik! = Dosyc! To sie wcale nie konczy, a czlowiek sie przyzwyczaja. Tylko to nie jest dobre przyzwyczajenie. Przyzwyczajamy sie do podejrzliwosci. Do ogladania sie przez ramie. Do unikania pewnych miejsc, ulic... ludzi. Przygladasz sie kazdej osobie, ktora mijasz na ulicy, patrzysz na rece, a jesli sa w kieszeniach, to patrzysz z powrotem na twarz, czy jest na niej jakis wyraz emocji? Wyciagnal z kieszeni telefon, dobrze. To nie noz. A wszystko zaczelo sie od zmyslonego problemu. Autonomia Palestynska podjudzila swoich mieszkancow oglaszajac, ze Izrael planuje zmienic status quo Wzgorza Swiatynnego. To centralne miejsce Jerozolimy bylo niegdys podstawa zydowskiej swiatyni, ale odkad zostala ona zburzona i zbudowano w jej miejscu muzulmanska Kopule Skaly (siodmy wiek) to Wzgorze rzadzone jest przez muzulmanow. Mimo ze w 1967 Izrael przejal kontrole nad Starym Miastem (przede wszystkim by ponownie uzyskac dostep do Sciany Placzu, czyli Zachodniej Sciany Wzgorza Swiatynnego

Poczatek jesieni to poczatek kolejnego roku zydowskiego i kolejne swieta. Po spokojnym lecie (pod wzgledem dni swiatecznych) przyszedl czas swietowania, zgodnie z nakazem Bozym. Caly Izrael z entuzjazmem po raz kolejny przystapi do ucztowania. Towarzyszyl bedzie temu pewien symbol, ktory towarzyszy Zydom juz od bardzo dawna. Nie jest ograniczony tylko do Izraela, mimo ze z nim kojarzony. Chetnie korzystaja z niego rowniez chrzescijanscy sympatycy panstwa Izrael i modliciele o narod zydowski. Wrogowie natomiast palaja gniewem na sam jego widok i uwazaja go za obrazliwy. Jaki element wzbudza tak wielkie emocje na calym swiecie? Ten potezny i znaczacy symbol to flaga (hebr. degel) Izraela. Charakterystyczne biale tlo z dwoma niebieskimi pasami i gwiazda Dawida posrodku. Choc dzisiaj utozsamiane glownie z symbolem politycznym, flaga ta wykracza daleko poza sybolike panstwa. Prekursor syjonizmu Teodor Herzl wyrazil w swojej ksiazce „Panstwo zydowskie“ pragnienie, by stworzyc flage

Zalezy. "Talui". Od czegos. Od wszystkiego. Kazda prosta odpowiedz - zalezy. Od tego czy jest swieto. Czy to swieto jest tzw. 'wysokie' czy zwykle. Czy to pierwszy dzien swieta, czy ktorys z kolei. Duzo zalezy od tego, czy restauracja jest 'mleczna' czy 'miesna'. Czy mozemy pojsc na ta plaze? To zalezy czy to plaza 'religijna' czy otwarta. Bo wtedy to zalezy, czy to strona meska czy zenska. O ktorej otworza nam sklep w sobote wieczorem zalezy, czy mamy lato, czy zime, bo od tego bedzie zalezalo, o ktorej zachodzi slonce, czyli konczy sie szabat. Wszyscy sobie zartujemy, ze w Izraelu nie ma prostych odpowiedzi, wiec rozczulajacym jest dla nas widok, kiedy ktos traci cierpliwosc, bo rzeczy nie sa przewidywalne. Jak maja byc przewidywalne, skoro wszystko... zalezy? Jest w Izraelu swieto, kiedy wszystko jest nieczynne - lacznie z ulicami (niektore sa wrecz zabarykadowane bramkami, zeby przypadkiem komus nie przyszedl do glowy glupi pomys

Jak sie zyje w Izraelu obok datim? Datim, czyli "religijni", to powszechnie rozumiane okreslenie zydow ortodoksyjnych. Obejmuje bardzo szeroka grupe ludzi, ktora nie jest jednolita. Bo zyd zydowi nierowny, szczegolnie jesli chodzi o jego pozycje przed Panem Bogiem - przynajmniej takie panuje przekonanie posrod nich. W poprzednim wpisie napomknelam o pewnych aspektach zycia zydow ortodoksyjnych w Izraelu, tych niekoniecznie najlepszych, mianowicie w kontekscie sluzby wojskowej i wsparciu panstwa. Nawet jesli przyjezdzajac do Izraela mialam ogromny sentyment do czarnych kapeluszy, to moi izraelscy przyjaciele skutecznie go ostudzili. Niemniej jednak jest cos wyjatkowego i intrygujacego w religijnej czesci izraelskiego spoleczenstwa, tak czesto uzywanej jako znak rozpoznawczy zydowstwa ogolnie pojetego. Moje osobiste kontakty z datim w Izraelu nigdy nie byly zle. Religijna sasiadka w bloku pare razy zapukala do moich drzwi w szabat, zeby jej w czyms pomoc. Wsrod zydow istnie